Słownik psychologiczny

B

barbiturany

Środki o działaniu tłumiącym na ośrodkowy układ nerwowy, pochodne kwasu barbiturowego. Barbiturany stosuje się jako leki przeciwdrgawkowe, znieczulające, uspokajające oraz nasenne - znacznie rzadziej - jako przeciwlękowe. Działanie leku w zależności…

benzodiazepiny

Jeden z grupy leków stosowanych jako uspokajające, nasenne, zmniejszające napięcie mięśniowe i jako przeciwpadaczkowe. Działają uspokajająco, redukując uczucie lęku. Oddziałują poprzez wzmaganie wrażliwości receptorów na kwasy gamma - aminomasłowe…

bezsenność

Według najnowszej klasyfikacji schorzeń (ICD-10) bezsenność jest stanem niedostatecznej ilości i/lub jakości snu, który utrzymuje się przez dłuższy czas. Są jednak osoby, które śpią krótko i skarżą się na bezsenność i takie, które pomimo długiego…

binge drinking

zobacz: ciągi picia

borderline (osobowość z pogranicza)

Zaburzenia osobowości, w których jednostka żyje „na granicy” między normalnym, przystosowanym funkcjonowaniem a rzeczywistymi zaburzeniami psychicznymi. Taką osobę charakteryzują rozmaite postacie niestabilności, np. niestabilne relacje…

bulimia

Bulimia (żarłoczność psychiczna) jest zespołem charakteryzującym się okresowymi napadami obżarstwa i nadmierną koncentracją na kontroli masy ciała. Pacjentki z bulimią stosują skrajne metody przeciwdziałania przybieraniu na wadze. Pod wieloma…

C

choroba afektywna dwubiegunowa

zobacz: zaburzenie afektywne dwubiegunowe

choroby psychosomatyczne

Choroby, w których etiologii istotną rolę odgrywają czynniki psychologiczne. Termin ten był używany przez przedstawicieli medycyny psychosomatycznej, której korzenie sięgają psychoanalizy. Współczesna psychologia zdrowia zakłada, że czynniki…

ciągi picia (ang. binge drinking)

wzorzec intensywnego picia w dłuższym, często uprzednio zaplanowanym okresie. W badaniach populacyjnych okres ten definiowany jest zazwyczaj jako więcej niż jeden dzień poświęcony wyłącznie piciu. Zachowanie takie określane bywa również jako „picie…

crack

Substancja psychoaktywna powstająca poprzez preparowanie kokainy z eterem lub domieszką sody do pieczenia ciast, różnymi aktywatorami chemicznymi i wodą. Otrzymana mikstura - bezpostaciowa substancja w kolorze beżowym - jest crackiem (nazwa…

cykl przemocy

Badania wykazały, że związki, w których kobiety doznają przemocy fizycznej ze strony swoich partnerów, przechodzą przez trzy fazy powtarzającego się cyklu. * faza narastania napięcia W fazie pierwszej narasta napięcie i agresywność…

cyklofrenia

zobacz: choroba afektywna dwubiegunowa

czynniki ryzyka

dotyczą większego prawdopodobieństwa, że uzależnienie powstanie właśnie u tej, a nie innej osoby i wiążą się z prawdopodobnymi przyczynami powstawania uzależnień. Potencjalnie bardziej narażone na uzależnienie są osoby, które gorzej radzą sobie ze…

D

DDA

Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) to dorosłe osoby, które wychowywały się w rodzinie alkoholowej. DDA doświadczają w dorosłym życiu trudności, których korzenie tkwią w doświadczeniach wyniesionych z rodziny alkoholowej. Dzieci w rodzinach…

dekompensacja

Zapożyczony z terminologii funkcjonowania organicznego, termin "dekompensacja" oznacza załamanie się przejściowej ròwnowagi osiągniętej przez chorą część organizmu w drodze mechanizmòw adaptacji. W dziedzinie psychiki, za pomocą terminu…

delirium tremens

zobacz: majaczenie alkoholowe

depresja

W depresji pacjent najczęściej cierpi z powodu obniżonego nastroju, utraty zainteresowań i zdolności do radowania się, wzmożonej męczliwości a co za tym idzie - zmniejsza się jego aktywność. Do często spotykanych objawów należą: * osłabienie…

detoksykacja

Proces leczenia po odstawieniu nadużywanych substancji psychoaktywnych. Jako procedura kliniczna jest to proces bezpiecznego i skutecznego odstawiania substancji w sposób minimalizujący objawy zespołu abstynencyjnego Detoksykacja oznacza, że pacjent…

disulfiram

środek hamujący aktywność dehydrogenazy aldehydowej, co w obecności alkoholu powoduje nagromadzenie we krwi aldehydu octowego, co z kolei prowadzi do silnych reakcji awersyjnych obejmujących zawroty głowy, nudności, wymioty, pocenie się, pulsujący…

drgawki alkoholowe

Epizody drgawkowe zachodzące w czasie zespołu abstynencyjnego lub na skutek intoksykacji alkoholem (lub innym środkiem psychoaktywnym). Drgawki alkoholowe chrakteryzuje utrata przytomności i napięcie mięśni (z zanikiem czynności oddechowej), po czym…