Marek Jaździkowski

Duże zainteresowanie wzbudziła prezentowana przeze mnie na łamach Świata Problemów (nr 6/89 z czerwca 2000) koncepcja dotycząca filozofii pomocy psychoterapeutycznej dla bezdomnych alkoholików i związanej z nią terapii, rozumienia sytuacji psychologicznej bezdomnego alkoholika, wreszcie samodzielnego Ośrodka Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Psychologicznej Pracy nad Syndromem Bezdomności oraz warunków koniecznych do prawidłowego i bezpiecznego przebiegu procesu terapeutycznego, jakie daje społeczność lecznicza. Dlatego nie chciałbym, aby ta całościowa i konsekwentna w swojej konstrukcji koncepcja była mylona z innymi.
Zainteresowanie, jakim cieszy się wśród uczestników szkoleń i organizacji zajmujących się pomocą tej grupie ludzi nasze rozumienie bezdomnego i jego sytuacji psychologicznej oraz oferowane przez nas bezdomnym alkoholikom formy pomocy, skłoniło mnie i mój zespół do jednoznacznego i zdecydowanego odcięcia się od tego, co dalej będzie realizowane w schronisku dla bezdomnych mężczyzn w Legionowie, prowadzonym przez Stowarzyszenie Pomocy im. Świętego Franciszka w Warszawie. Nie chciałbym, aby wyrywkowe i powierzchowne, oderwane od kontekstu interpretacje oraz stosowanie wybranych przypadkowo form terapii stało się powodem do deprecjacji całej koncepcji.
W związku z tym proszę osoby zainteresowane tą problematyką o nie identyfikowanie z tym schroniskiem i tym stowarzyszeniem mojej osoby ani osób z naszego zespołu terapeutycznego, jak również mojej koncepcji i modelowej organizacji samodzielnego ośrodka terapii dla bezdomnych alkoholików. Brak zrozumienia istoty syndromu bezdomności i procesu uzależniania się od niego jako zjawiska psychologicznego uniemożliwia pracę z pacjentami w tym schronisku. Stosowanie do rozumienia zachowań pacjenta i zjawiska bezdomności tylko kategorii socjo-ekonomicznych dyskwalifikuje każdą koncepcję terapii dla bezdomnych alkoholików.
Powodzenie i bezpieczeństwo procesu terapeutycznego wymaga oparcia się o reguły społeczności leczniczej. Proces ten nie może być zakłócany w trakcie trwania terapii innymi regułami, na przykład wspólnoty para-rodzinnej. Mieszanie tych pojęć uniemożliwia zawarcie z pacjentem jednoznacznego i obustronnie odpowiedzialnego kontraktu terapeutycznego. A to w konsekwencji prowadzi do poważnych manipulacji i nadużyć.
Brak możliwości i woli zapewnienia warunków bezpiecznego, odpowiedzialnego i profesjonalnego przebiegu procesu terapeutycznego skłonił mnie i część zespołu terapeutycznego, najbardziej doświadczoną w pracy z bezdomnymi alkoholikami, do rezygnacji z dalszego prowadzenia autorskiego programu terapii i mojego wystąpienia z szeregów Stowarzyszenia Pomocy im. Świętego Franciszka - stowarzyszenia, którego byliśmy założycielami i którego podstawowym statutowym celem była realizacja wspomnianego autorskiego programu terapii dla bezdomnych alkoholików, realizowanego w głównej mierze przez nasz zespół od 1997 roku.

O Izbie Wytrzeźwień w Tychach
Izba Wytrzeźwień w Tychach po przeprowadzce należy do najlepszych tego typu placówek nie tylko w swoim regionie. We wrześniu 2002 odwiedzili ją dyrektorzy dziewięciu izb: z Bytomia, Opola, Częstochowy, Krakowa, Rudy Śląskiej, Zabrza, Katowic, Bielska-Białej i Sosnowca. Izba dysponuje 23 miejscami dla mężczyzn, 6 dla kobiet, przygotowano też 5 miejsc dla nieletnich. Uruchomienie oddziału żeńskiego było potrzebne, ponieważ coraz częściej upijają się panie. Odkąd izba znajduje się w centrum miasta, policjanci i Straż Miejska częściej dowożą klientów. Tyska izba obsługuje 13 gmin.
Podczas spotkania dyrektorzy mówili m.in. o nowej filozofii i kierunkach działania. Pobyt w izbie wytrzeźwień jest dla człowieka wyraźnym sygnałem, że dzieje się z nim coś niedobrego. Dlatego coraz częściej pracują tam nie tylko lekarze i sanitariusze, ale również terapeuci uzależnień i psycholodzy, w razie potrzeby kierujący do placówek odwykowych. Sugeruje się, żeby izby szerzej podejmowały działalność profilaktyczną nie tylko wobec alkoholików, ale także wobec ofiar przemocy.