Ann Hope

Polityka wobec alkoholu adresowana tylko do młodych ludzi - jeżeli nie uwzględnia innych grup - jest skazana na niepowodzenie. Młodzi ludzie przejmują od dorosłych takie wzorce picia, jakie panują w społeczeństwie. Dlatego, aby zmienić postawy, zachowania i zwyczaje środowiskowe panujące w całym społeczeństwie, konieczne jest stworzenie bardziej bezpiecznego klimatu społecznego tak, aby młodzi ludzi mogli prowadzić zdrowe, efektywne życie.
Do najbardziej skutecznych strategii wobec alkoholu dotyczących młodzieży należą: ustalenie minimalnego wieku uprawniającego do jego zakupu, wzmocnienie kontroli nad produktami alkoholowymi, podatki nałożone na alkohol, odpowiedzialność prawna sprzedawców, niższy poziomu dozwolonej zawartości alkoholu we krwi dla młodych kierowców oraz wyrywkowe kontrole alkomatowe. Wyższy poziom skuteczności tej polityki wymaga aktywizacji społeczności lokalnych, sprzyjających przepisów i wprowadzania krótkich interwencji wobec osób pijących ryzykowanie.
Nie wszyscy są tacy sami, ale wszyscy młodzi ludzi mają prawo do tego, aby ich głos został wysłuchany i aby mogli uczestniczyć w tworzeniu strategii usług i programów dla nich przeznaczonych. Niemniej gdy rozważamy problemy alkoholowe, termin "młodzież" jest zbyt szeroki. Możemy ją podzielić na trzy główne grupy o różnych potrzebach: dzieci (do lat 15), nastolatki (15-17 lat), młodzi dorośli (18-30 lat). Ponieważ spożycie alkoholu stwarza poważne zagrożenie dla dzieci i nastolatków, które jeszcze rozwijają się i dojrzewają, najważniejszą sprawą jest niedopuszczenie do tego, aby nieletni pili alkohol.
Wnioski z doświadczeń irlandzkich. Szybki wzrost gospodarczy może spowodować wzrost spożycia alkoholu i związanych z nim szkód zdrowotnych oraz negatywnych konsekwencji społecznych i gospodarczych. Nie dostrzeganie problemu lub wybór złych strategii mogą przyczyniać się do jego narastania. Podejmowanie działań w oparciu o naukowe potwierdzenie skuteczności polityki wobec alkoholu oraz zdobywanie społecznego poparcia może inicjować zmiany i wpływać na nie.
Alkohol to produkt powszechnie dostępny, ale nie jest zwykłym towarem. Na szczeblu europejskim potrzebne jest zachowanie równowagi między polityką wobec zdrowia publicznego a innymi dziedzinami. Ostatnie propozycje Unii Europejskiej dotyczące podatku akcyzowego i obrotowego - jeśli zostaną wprowadzone - niosą ryzyko zwiększenia szkód związanych z alkoholem. Polityka europejska powinna uzupełniać i wzmacniać strategie państw członkowskich zmierzające do redukcji szkód związanych z alkoholem.
Przemysł alkoholowy jest obojętny wobec wymagań zdrowia publicznego. Przemysł ten istnieje po to, żeby sprzedawać alkohol, a jego celem, jak w każdym innym biznesie, jest większy zysk. Dlatego skuteczne sposoby poprawy zdrowia publicznego obywateli Europy zawsze będą w opozycji do przemysłu alkoholowego, jeżeli zagrażają jego interesom. Kiedy więc przedstawiciele tej gałęzi przemysłu mówią o swoim zaangażowaniu w redukcję szkód związanych z alkoholem oraz wciąż nawołują do wspierania edukacji jako wiodącej strategii, brzmi to fałszywie, gdyż wyniki badań świadczą o tym, że edukacja to raczej strategia wspierająca niż wiodąca.
[według konspektu wykładu Ann Hope, wygłoszonego na konferencji Eurocare: "Budowanie pomostów. Tworzenie polityki alkoholowej w powiększonej Europie", która odbyła się w Warszawie 16-19 czerwca 2004]

Jaka polityka jest skuteczna?

Ograniczanie dostępności:
- wprowadzanie granicy wieku umożliwiającego legalny zakup,
- obłożenie alkoholu podatkami,
- monopol rządu na sprzedaż pozalicencyjną,
- wzmocnienie kontroli nad produkcją i dystrybucją alkoholu,
- odpowiedzialność prawna osób sprzedających i podających alkohol.

Zmiana okoliczności picia:
- aktywizacja społeczności lokalnych, zwłaszcza wobec: picia nieletnich, picia ryzykownego, przemocy, nietrzeźwości kierowców,
- popieranie sprzyjających przepisów,
- wzmacnianie środków prawnych.

Przeciwdziałanie nietrzeźwości kierowców:
- prawo jazdy z ograniczeniami dla początkujących kierowców,
- niższy dopuszczalny poziom alkoholu we krwi dla młodych kierowców,
- wyrywkowe kontrole alkomatowe,
- zawieszenie prawa jazdy.

Wczesne interwencje wobec osób pijących ryzykownie:
- w przypadku picia obciążonego wysokim ryzykiem,
- w przypadku szkodliwych wzorców picia.

Ograniczenia marketingu napojów alkoholowych:
- zakaz reklamowania alkoholu,
- zakaz sponsorowania sportu,
- zakaz promocji sprzedaży o wysokim ryzyku.


Sytuacja w Europie

Przyczyny śmierci co czwartego młodego Europejczyka w wieku 15 - 29 lat związane są z piciem alkoholu. Jest on też jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie populacji w wieku 10 - 24 lata. Picie nieletnich stało się wspólnym problemem państw europejskich. Napoje alkoholowe są najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród uczniów oraz studentów.
Z inicjatywy ministra zdrowia Szwecji, podjętej wspólnie z ministrem zdrowia Irlandii, polityka wobec alkoholu w zjednoczonej Europie jest priorytetem zdrowia publicznego w Unii Europejskiej podczas prezydentury Irlandii (od stycznia 2004 roku). Problemy pod szczególną pieczą to:
- picie alkoholu przez młodzież i działania zmierzające do jego redukcji,
- agresywna reklama napojów alkoholowych skierowana do młodych konsumentów.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia kraje, w których wprowadzono całkowity (Islandia, Norwegia) lub częściowy (Dania, Finlandia, Francja, Szwecja) zakaz reklamy alkoholu, mają spożycie niższe o 16%, a liczba wypadków drogowych jest mniejsza nawet o 23%. Z drugiej strony badania rynku dowodzą, że reklamy alkoholu pozytywnie wpływają na decyzje młodych ludzi o rozpoczęciu picia oraz o ilości spożywanego alkoholu. W przypadku produktów alkoholowych pierwotna, informacyjna funkcja reklamy została zastąpiona przez promowanie pewnego stylu życia. Młodzież jako grupa docelowa stanowi dla przemysłu alkoholowego bardzo ważny rynek, ponieważ są to "konsumenci przyszłości". Alkohol pokazywany w reklamach zapewnia przepustkę do grupowej akceptacji - jednego z najważniejszych elementów życia społecznego młodych ludzi.
[na podstawie materiałów PARPA na konferencję Eurocare]